TS. Nguyễn Văn Nguyện: Chỉ sau 4 giờ, chất thải chăn nuôi có thể trở thành nguyên liệu an toàn cho sản xuất phân bón hữu cơ

TS. Nguyễn Văn Nguyện chia sẻ với phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường

PV: Thưa Tiến sĩ, được biết đơn vị của ông vừa triển khai thành công công nghệ xử lý nhanh chất thải chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là chất thải chăn nuôi gà. Với vai trò là người trực tiếp nghiên cứu, ông có thể chia sẻ đánh giá về kết quả đạt được?

TS. Nguyễn Văn Nguyện:

Hiện nay, vấn đề xử lý chất thải trong chăn nuôi, đặc biệt là chất thải chăn nuôi gà, đang là thách thức lớn đối với ngành nông nghiệp ở cả ba miền Bắc – Trung – Nam. Chất thải từ chăn nuôi gà, nhất là trong mô hình nuôi lồng, nuôi sàn, thường chứa nhiều tạp chất hữu cơ, vi sinh vật gây bệnh và khí độc, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.

Trong khi đó, các công nghệ xử lý truyền thống thường mất từ hai đến ba tuần, thậm chí vài tháng để hoàn thành một chu kỳ ủ, chưa kể còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Chính vì vậy, nhóm nghiên cứu của chúng tôi đã phát triển một công nghệ xử lý nhanh, với thời gian xử lý chỉ từ 3 đến 4 giờ, góp phần giải quyết vấn đề môi trường một cách hiệu quả và bền vững.

TS. Nguyễn Văn Nguyện giới thiệu các thiết bị tham gia nghiên cứu công nghệ xử lý nhanh chất thải chăn nuôi tại phòng thí nghiệm

PV: Công nghệ này đã được triển khai thực tế ở đâu và mang lại hiệu quả như thế nào, thưa ông?

TS. Nguyễn Văn Nguyện:

Chúng tôi đã triển khai thử nghiệm công nghệ tại Công ty TNHH Dịch vụ Ngọc Anh, tỉnh Vĩnh Phúc (hiện là tỉnh Phú Thọ). Kết quả thu được rất khả quan, trong vòng 3 – 4 giờ, chất thải chăn nuôi gà đã được xử lý triệt để: khử mùi hôi, giảm trên 70% các khí gây ô nhiễm, đồng thời tiêu diệt hoàn toàn vi sinh vật gây bệnh như Salmonella, E. coli, đạt yêu cầu an toàn theo QCVN 01-189:2019 quy định về giới hạn vi sinh vật gây bệnh trong phân bón hữu cơ có nguồn gốc chất thải chăn nuôi.

Đáng chú ý, sản phẩm sau xử lý giữ lại hàm lượng N-P-K trên 3% mỗi loại, hoàn toàn phù hợp để sử dụng làm phân bón hữu cơ chất lượng cao. Đây là giá trị gia tăng rất lớn đối với các trang trại, không chỉ giải quyết được chất thải mà còn tạo ra sản phẩm hữu ích cho canh tác.

TS. Nguyễn Văn Nguyện trao đổi với phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường tại phòng thí nghiệm của Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch

PV: Với đặc điểm như vậy, công nghệ này phù hợp nhất với mô hình chăn nuôi nào? Chi phí đầu tư ban đầu có cao không, thưa ông?

TS. Nguyễn Văn Nguyện:

Công nghệ này phù hợp nhất với các trang trại quy mô vừa và lớn, nơi có lượng chất thải tập trung, cần xử lý nhanh và hiệu quả. Hệ thống được thiết kế theo hướng tự động hóa, giúp tiết kiệm nhân công, giảm diện tích mặt bằng, đồng thời dễ dàng vận hành.

Về chi phí, trung bình (1 tấn/mẻ) chất thải có chi phí xử lý khoảng 1.000 đồng/kg. Tuy nhiên, với các hệ thống công suất lớn hơn (5 tấn/mẻ), chi phí có thể giảm xuống còn 500 – 600 đồng/kg. Nếu so với các phương pháp truyền thống vốn tốn nhiều thời gian, nhân lực và diện tích, thì đây là một mức chi phí hợp lý, thậm chí là tiết kiệm hơn về dài hạn.

TS. Nguyễn Văn Nguyện đang kiểm tra mẫu sau xử lý tại phòng thí nghiệm

PV: Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh thực hiện các cam kết tại COP26 và hướng đến nền nông nghiệp xanh – tuần hoàn – phát thải thấp, ông đánh giá công nghệ này đáp ứng được những tiêu chí nào?

TS. Nguyễn Văn Nguyện:

Công nghệ của chúng tôi ứng dụng nhiệt độ cao (70–80°C) kết hợp với enzyme và vi sinh vật đặc chủng, giúp quá trình phân giải hữu cơ diễn ra nhanh, triệt tiêu hoàn toàn mầm bệnh và hạn chế tối đa phát sinh khí độc hại, điển hình như ammoniac (NH₃) và hydro sunfua (H₂S), những khí gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Đặc biệt, thời gian xử lý rất ngắn chỉ vài giờ giúp tránh tồn đọng chất thải trong môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thiết thực vào mục tiêu phát triển nông nghiệp phát thải thấp theo định hướng của Chính phủ.

Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch, nơi phát triển công nghệ xử lý chất thải chăn nuôi nhanh, hiệu quả, thân thiện với môi trường

PV: Ngoài lĩnh vực xử lý chất thải chăn nuôi, đơn vị của ông còn định hướng nghiên cứu mở rộng sang những lĩnh vực nào trong thời gian tới?

TS. Nguyễn Văn Nguyện:

Ngoài chất thải gia cầm, chúng tôi đang mở rộng nghiên cứu sang xử lý nước thải chăn nuôi lợn, các phụ phẩm nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm như rơm rạ, bã mía, bã dứa, vốn là những nguồn thải lớn nhưng hiện nay chưa được xử lý hiệu quả. Chúng tôi tin rằng với nền tảng công nghệ sinh học sẵn có, có thể chuyển hóa chất thải thành tài nguyên, phục vụ trở lại cho nông nghiệp.

Trong thời gian tới, chúng tôi cũng hướng đến thương mại hóa công nghệ, biến các mô hình xử lý hiện tại thành sản phẩm hàng hóa với chi phí hợp lý, vận hành đơn giản, để người dân và doanh nghiệp có thể chủ động tiếp cận và áp dụng rộng rãi.

PV: Xin cảm ơn ông về những chia sẻ rất hữu ích!

Sỹ Tùng – Mạnh Hải