Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Hoài Anh

Hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025), sáng ngày 16/8/2025, tại Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (Meddom Park, xã Thung Nai), Bảo tàng Di sản các nhà khoa học Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam long trọng tổ chức Lễ khai trương Trưng bày chuyên đề “Đóng góp của các nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Lễ cắt băng khai trương trưng bày những đóng góp của các nhà khoa học Việt Nam.

Sau hơn một năm chuẩn bị công phu từ kho tư liệu quý được tích lũy suốt gần 20 năm qua, trưng bày tái hiện một cách chân thực và cảm động hành trình cống hiến bền bỉ của các thế hệ trí thức Việt Nam – những con người thầm lặng nhưng đã góp phần làm nên nhiều trang sử vẻ vang của dân tộc. Hàng trăm chuyến điền dã, hàng nghìn giờ phỏng vấn, sưu tầm hiện vật, ký ức được thực hiện bởi các cán bộ MEDDOM đã trở thành nền tảng quý giá cho không gian trưng bày lần này.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Các đại biểu cùng các nhà khoa học vg khách mời tại bảo tàng.

Phó Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ Bùi Đức Hinh khẳng định MEDDOM là mô hình có ý nghĩa đặc biệt trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản của đội ngũ trí thức khoa học Việt Nam. Ông đánh giá cao việc tổ chức không gian trưng bày “Đóng góp của các nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” nhân dịp Quốc khánh 2/9 – đây là hoạt động mang tính giá trị khoa học, lan tỏa tinh thần yêu nước, khích lệ thế hệ trẻ noi gương các nhà khoa học tiền bối. Lãnh đạo tỉnh mong muốn MEDDOM tiếp tục phát huy vai trò là địa chỉ đỏ trong công tác giáo dục truyền thống và tri ân những đóng góp to lớn của các nhà khoa học đối với sự phát triển đất nước.

Hành trình lịch sử qua từng hiện vật và ký ức

Trưng bày được chia thành hai chủ đề chính: Bảo vệ Tổ quốc và Xây dựng & phát triển đất nước. Qua đó, công chúng sẽ được tiếp cận những câu chuyện giàu cảm xúc: từ GS.VS. Trần Đại Nghĩa trở về từ Pháp để đặt nền móng cho ngành công nghiệp quốc phòng; GS Từ Giấy lập báo Vui sống để phổ cập kiến thức y tế phòng dịch; GS Bùi Đại 5 lần xông pha chiến trường dập dịch sốt rét; GS Tạ Quang Bửu để lại triết lý đào tạo “Ba tốt”; hay các nhà khoa học nông nghiệp như GS Lương Định Của, GS Bùi Huy Đáp, GS.VS Đào Thế Tuấn… đã góp phần đưa Việt Nam từ quốc gia thiếu lương thực trở thành cường quốc xuất khẩu gạo.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Đ/c Bùi Đức Hinh – Phó Bí thư Đảng ủy Phú Thọ.

Ngoài giá trị tri thức, trưng bày còn khắc họa chân dung các nhà khoa học như những người yêu nước, giàu lý tưởng, đặt trí tuệ và tâm huyết của mình cho sự nghiệp chung. Đó là những trang sử sống động của một nền khoa học gắn liền với vận mệnh quốc gia.

Không gian bảo tàng – công viên di sản độc đáo

Sự kiện trưng bày diễn ra tại Meddom Park – công trình văn hoá đặc biệt rộng 30 ha, được xem là công viên – bảo tàng di sản đầu tiên tại Việt Nam, với điểm nhấn là tòa nhà S1 hình quyển sách mở. Không chỉ trưng bày tài liệu, hiện vật, nơi đây còn tạo ra không gian trải nghiệm, giáo dục truyền cảm hứng cho học sinh, sinh viên và công chúng về lịch sử khoa học Việt Nam.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Quang cảnh buổi lễ khai trương.

Đại diện lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam cùng hơn 150 nhà khoa học tiêu biểu sẽ tham dự buổi lễ. Khoảng 200 tài liệu, hiện vật quý giá sẽ được giới thiệu trong dịp này. Trưng bày dự kiến kéo dài 5 năm, với nội dung được cập nhật, đổi mới theo từng giai đoạn để thu hút công chúng trở lại.

Lan tỏa tri thức – gìn giữ ký ức vàng

Trưng bày “Đóng góp của các nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” không chỉ là sự kiện văn hóa – khoa học có ý nghĩa sâu sắc mà còn là lời tri ân đối với công lao của những người làm khoa học nước nhà. Sự phối hợp giữa MEDDOM và VUSTA thể hiện cam kết trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị di sản khoa học, góp phần truyền cảm hứng, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm trong thế hệ trẻ hôm nay.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Đây cũng là dịp để công chúng nhìn lại hành trình 80 năm xây dựng và phát triển đất nước thông qua đóng góp của giới trí thức – những người đã lặng thầm dâng hiến trí tuệ cho sự phồn vinh của Tổ quốc. Trưng bày không chỉ gợi nhớ quá khứ mà còn truyền đi thông điệp về trách nhiệm và khát vọng cống hiến trong công cuộc phát triển quốc gia hiện nay.

Khoa học giữa lửa đạn

Chủ đề Bảo vệ Tổ quốc tái hiện đóng góp của giới trí thức trong kháng chiến: GS.VS.AHLĐ Trần Đại Nghĩa từ Pháp trở về đặt nền móng công nghiệp quốc phòng; GS Bùi Đại 5 lần vào chiến trường chống sốt rét; GS Từ Giấy sáng lập báo Vui sống để phổ biến kiến thức phòng bệnh cho bộ đội và nhân dân.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Những câu chuyện này được minh họa bằng hiện vật, hình ảnh, tư liệu gốc, cho thấy khoa học không chỉ tồn tại trong phòng thí nghiệm mà còn góp phần trực tiếp vào thắng lợi của dân tộc.

Xây dựng từ bàn tay và trí tuệ

Phần Xây dựng và phát triển đất nước tôn vinh các công trình nghiên cứu phục vụ sản xuất và đời sống. Nổi bật là GS.AHLĐ Lương Định Của, GS Bùi Huy Đáp, GS.VS Đào Thế Tuấn – những người góp phần đưa Việt Nam từ nạn đói 1945 trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Tôn vinh những đóng góp to lớn của giới trí thức Việt Nam qua 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Ngoài nông nghiệp, nhiều công trình trong y tế, giáo dục, môi trường và công nghệ cũng được giới thiệu, thể hiện tầm ảnh hưởng của khoa học trong giai đoạn hòa bình.

20 năm sưu tầm

Trưng bày là kết quả của gần hai thập kỷ sưu tầm của Bảo tàng Di sản các nhà khoa học Việt Nam. Hàng trăm chuyến điền dã, hàng nghìn giờ phỏng vấn nhân chứng đã tạo nên kho tư liệu quý. Nội dung sẽ được thay đổi định kỳ trong 5 năm, bảo đảm tính mới và cập nhật.

“Mỗi hiện vật ở đây là một câu chuyện về khoa học gắn với sự phát triển của đất nước,” đại diện MEDDOM cho biết.

Không chỉ là hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, trưng bày còn là dịp để công chúng hiểu rõ hơn vai trò của khoa học trong từng giai đoạn lịch sử. Những câu chuyện ở đây cho thấy tri thức có thể cứu người, nuôi sống dân tộc và góp phần định hình tương lai.

https://suckhoemoitruong.com.vn/ton-vinh-nhung-dong-gop-to-lon-cua-gioi-tri-thuc-viet-nam-qua-80-nam-xay-dung-va-bao-ve-to-quoc-27069.html