TN&MTHàng ngày người dân nơi đây dậy từ lúc 4 giờ lẩn mình vào trong những cánh rừng sú, vẹt , bần… của Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy, tỉnh Thái Bình (cũ), nay là tỉnh Hưng Yên để bắt cua, còng, cáy, tôm, hay cào don, ngao, móng tay… mưu sinh. Khoảng 8 – 9 giờ sáng họ trở về, với chiến lợi phẩm trên tay, đó là những thủy sản dưới tán rừng mà chính họ đã trồng và bảo vệ bao đời nay…
Những tốp người dân trở về với chiến lợi phẩm là những túi, giỏ, xô tôm, cua, cá, còng… sau một buổi mưu sinh dưới tán rừng ở Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy – Phía sau họ là “Biển vô cực” Thái Thụy, một điểm du lịch nổi tiếng.
“Where Forest Returns – Ươm những điều bền vững”
“Rừng vàng – Biển bạc”. Câu nói của Bác Hồ, ý muốn nhắc nhở chúng ta rừng quý như vàng, biển quý như bạc. Bảo vệ rừng, bảo vệ biển có nghĩa chúng ta đang bảo vệ “vàng – bạc”, tài nguyên vô giá của quốc gia và gìn giữ cho thế hệ mai sau. Nhưng có lẽ, với người dân vùng biển Thái Thụy, rừng và biển còn quý hơn “vàng – bạc” gấp bội lần. Ở đó, bao đời nay vẫn tồn tại một chuỗi liên kết cộng sinh bền chặt giữa biển, rừng, sinh vật thủy sinh và con người.
Chúng tôi về Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy vào một ngày tháng tám, khi cái nắng mùa hè vẫn bỏng rát như đặc tính vốn có của nó, cộng với hơi mặn của biển, khiến ai nấy mặt đều đỏ hoe, rám nắng. Các nhà báo Tạp chí Nông Nghiệp và Môi trường và người dân rất hào hứng, chân đi ủng lội nhanh trên quãng đường gần 2km bùn đất sình lầy tiến về phía biển và dừng chân tại khu vực phát động Lễ trồng cây với chủ đề: “Where Forest Returns – Ươm những điều bền vững”. Đây là một chương trình phối hợp thường xuyên giữa Tạp chí Tạp chí Nông Nghiệp và Môi trường và Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt, trong đó Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt cam kết, với 10.000m2 xây dựng, công ty sẽ trồng mới 300 cây xanh tại các khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước trên địa bàn cả nước.
Lễ trồng cây với chủ đề: “Where Forest Returns – Ươm những điều bền vững”, với sự phối hợp giữa Tạp chí Tạp chí Nông Nghiệp và Môi trường và Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt
Ông Nguyễn Văn Hòa, đại diện Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt chia sẻ, đơn vị vốn hoạt động trong ngành xây dựng, việc hoạt động của công ty đã ít nhiều tác động đến môi trường và biến đổi khí hậu chung toàn cầu. Ý thức được điều đó, để góp phần làm giảm phát thải hiệu ứng nhà kính, tìm cách hấp thụ lượng carbon đã xả thải, cải tạo môi trường ngày càng xanh, sạch, đẹp, những năm gần đây công ty đã đồng hành cùng Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường)… tổ chức trồng cây, đặc biệt là trồng cây tại các khu rừng ngập mặn trong cả nước.
“Chúng tôi tình cờ đọc được một bài báo nói rất rõ về những nguyên nhân gây nên biến đổi khí hậu và cho biết rừng ngập mặn có khả năng hấp thụ lượng carbon cao gấp 3 – 4 lần so với rừng trên cạn. Ngay lập tức ban lãnh đạo họp và lên kế hoạch tìm điểm trồng rừng. Địa điểm đầu tiền chúng tôi chọn, chính là tại Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy. Hiện công ty đã trồng hàng chục nghìn cây bần, sú, vẹt… có những khu rừng cây đã 7 – 8 năm tuổi, rừng đã khép tán, đang tạo sinh kế đáng kể cho người dân”, vị đại diện Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt cho biết.
Bà Phạm Thị Nhẫn, thôn Bình An, xã Đông Thụy Anh, tỉnh Hưng Yên, phấn khởi khoe những cây bần cánh trắng, bần chua đã khép tán, cho quả – Đây là một trong những nguyên liệu chính để làm Tương bần
Bà Phạm Thị Nhẫn, thôn Bình An, xã Đông Thụy Anh, tỉnh Hưng Yên, một trong những người đầu tiên tham gia trồng rừng ở Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy gần 20 năm trước cho biết, trước đây chưa có phương tiện vận chuyển, để trồng được cây, người dân phải rất vất quả kéo cây, kéo cọc từ trong bờ gần 2km ra bài bồi để trồng. Hiện nay, công việc này đã có xe xích, phục vụ di chuyển du khách thăm quan tại “Biển vô cực” hỗ trợ, nên việc trồng cây gây rừng, lấn biển cũng thuận lợi và người dân đỡ vất vả hơn.
“Chúng tôi nhận thấy, việc trồng rừng có rất nhiều ý nghĩa, mang lại nhiều lợi ích, nhất là với bà con vùng ven biển như: Giúp chắn sóng, gió, bão, mang lại môi trường trong sạch, giàu ôxy, tạo cảnh quan cho biển…”, bà Phạm Thị Nhẫn chia sẻ.
Chiếc xe bánh xích phục vụ đưa đón khách du lịch thăm quan “Biển vô cực”, đã giúp người dân vận chuyển cây, cọc ra bài bồi thay vì phải kéo bằng người như trước đây
Đồng quan điểm với bà Phạm Thị Nhẫn, bà Phạm Thị Vân, xóm 4, thôn Thụy Vân, xã Thụy An, tỉnh Hưng Yên tỏ ra rất hứng khởi khi được tham gia vào các chiến dịch trồng rừng của địa phương, cũng như các doanh nghiệp trong thời gian qua. Theo bà Vân, diện tích rừng ở Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy đang tăng lên rất nhanh, những khu bãi trống đang dần được phủ xanh, đã tạo nên một “vành đai xanh” chắn sóng, gió, bão cho người dân nơi đây.
“Cây bần chua và bần cánh trắng do Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt phát tâm trồng phát triển rất tốt, nhiều khu chỉ 3 – 4 năm cây đã vươn cao, khép tán, ra quả. Là người tận tay đào từng hốc, đặt từng bầu cây, cắm từng cái cọc, nay thấy rừng cây phát triển, chúng tôi rất vui và mong ngày càng có nhiều đơn vị quan tâm hơn nữa trong việc trồng rừng bảo vệ môi trường, đặc biệt là trồng rừng ngập mặn ven biển”, bà Phạm Thị Vân bày tỏ.
Đại diện Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường và đại diện Công ty Cổ phần xây dựng Vilai Việt tham gia trồng cây ngay sau lễ phát động
“Lá phổi xanh” khỏe – sinh kế ngày càng bền vững
Đã bao đời nay, người dân ven biển Thái Thụy đã kiếm sống bằng cách luồn lách trong rừng ngập mặn, để cắt cua, còng, tôm, cá… cả ngày, lẫn đêm. Họ thông thuộc từng lối mòn, khoảng rừng, khéo léo để bắt những con còng, cua, cáy, cá, tôm… lẩn dưới tán rừng kiếm sống. Thú vị hơn, khi cả bà Nhẫn, bà Vân đều là những người dân nhiều năm nay kiến sống dưới những tán rừng ngập mặn này.
Chia sẻ về “nghề” kiếm sống dưới tán rừng ngập mặn, bà Nhẫn cho biết, con còng, con cáy đều bò rất nhanh. Khi thấy động, nó sẽ chui ngay vào lỗ hoặc trèo lên thân cây, lẩn vào trong lớp lá cây, nếu không nhanh thì không thể bắt được nó. Màu sắc của chúng cũng giống với màu lá cây khô, bùn đất nên rất khó phát hiện, phải chú ý đến đôi còng màu đỏ rất đặc trưng của nó. Với những người trong nghề nếu không mang bao tay mà bị còng cắp thì đau điếng chẳng khác nào ong đốt…
Niền vui của người dân sau một đêm mưu sinh dưới tán rừng ở Khu bảo tồn Thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy
Để bắt được các loại thủy hải sản dưới tán rừng, người dân phải lăn lê, bò, trườn trong bùn đất 4 – 5 giờ đồng hồ, rất vất vả, đòi hỏi người phải có sức khỏe mới làm được. Theo bà Nhẫn, trước đây khi rừng còn thưa, nguồn lợi thủy sinh ít, nên mỗi đêm vất vả lắm cũng chỉ kiếm được 100.000 đồng đến 200.000 đồng.
“Tuy nhiên, vài năm gần đây, việc trồng và bảo vệ rừng tốt, nguồn lợi thủy sinh nhờ đó cũng tăng lên, trung bình mỗi đêm, hoặc ngày người dân “đi biển” kiếm được 300.000 – 500.000 đồng, tùy theo từng ngày. Đặc biệt, hiện dưới tán rừng xuất hiện rất nhiều cua, ghẹ, tôm to, có chất lượng và giá trị kinh tế rất cao”, bà Nhẫn cho biết.
Ông Đoàn Văn Đảng, thôn Mỹ Hưng, xã Thế Hưng, Thành phố Hải Phòng, với kinh nghiệp hơn 20 năm làm nghề câu cáy, các động tác ông thực hiện điêu luyện như làm xiếc vậy
Trên đường từ khu vực trồng cây trở về, tôi đã bị “mê hoặc” bởi kỹ nghệ bắt cáy điêu luyện như làm xiếc của ông Đoàn Văn Đảng, thôn Mỹ Hưng, xã Thế Hưng, Thành phố Hải Phòng, khi ông tung câu chùm câu cáy “trăm phát, trăm trúng”. Ông Đảng cho biết, ông đã làm nghề câu cáy ở khu vực biển từ Hải Phòng, đến Thái Bình (cũ), nay là Hưng Yên hơn 20 năm nay, nên hiểu rõ thuộc tính, khu vực nào có nhiều thủy hải sản sinh sống.
“Tôi thường đi câu từ 5 giờ sáng đến tầm 9 – 10 giờ thì về. Trung bình mỗi ngày kiếm được 8 – 9 kg cáy, có ngày được hơn yến, với giá bán tại chỗ khoảng 70.000 – 80.000 đồng, dịp giáp Tết khoảng 100.000 đồng/kg, thu nhập cũng khá hơn làm phụ vữa, công nhân. Những năm gần đây, vùng biển Thái Thụy được phủ xanh, do đó nguồn lợi thủy sinh cũng tăng lên rõ rệt”, ông Đảng cho biết.
Bà Nguyễn Thị Hồng, thôn Thụy Vân, xã Thụy An cười tươi khoe thành tích là một rổ don bà vừa cào được
Đang thoăn thoắt cào đất bắt don dưới tán rừng sú, vẹt, bà Nguyễn Thị Hồng, thôn Thụy Vân, xã Thụy An nhoẻn miệng cười khoe thành tích với tôi là một rổ don bà vừa cào được. Bà Hồng cho biết, trước đây khi còn khỏe, bà thường ra xa giáp mặt biển để bắt tôm, cua, móng tay, nhưng giờ có tuổi bà thường cào don gần bờ cho tiện. Theo đó, mỗi buổi cào don, bà cũng kiếm được khoảng 200.000 đồng.
Đưa mắt nhìn về phía “Biển vô cực”, trước mắt tôi là một tốp người đang từ biển hướng về đất liền, trên tay họ là những túi, xô cua, còng, tôm, cá, móng tay… thành quả của cả một đêm “lăn lộn” dưới tán rừng. Mặc dù vất vả, thấm mệt, nhưng khi nghe tôi hỏi: Hôm nay “đi biển” có được không các bác? Họ đều vui vẻ, mỉm cười, khoe thành thích là những túi, xô thủy hải sản đầy ắp của mình, thay cho câu trả lời…!
Tác giả chụp ảnh lưu niệm tại Lễ trồng cây với chủ đề: “Where Forest Returns – Ươm những điều bền vững”.
Việt Tùng
https://tainguyenvamoitruong.vn/hung-yen-trong-rung-bao-ve-rung%E2%80%A6-rung-%E2%80%9Ctra-on%E2%80%9D-tom-cua-ca-cid129844.html